In het gemeenschapshuis willen we de personen die bij ons wonen niet alleen eten, een dak en kleding geven. We willen hen ook laten voelen dat we ze waarderen en dat ze belangrijk voor ons zijn. Loyda en Daniel komen uit een gezin waar ze nauwelijks of geen aandacht kregen. Toen ze bij ons kwamen waren ze zwaar ondervoed en zeer apathisch. Miguel komt uit een liefdevolle omgeving, maar is jarenlang ook nauwelijks of niet (meer) gestimuleerd geweest. Daarom is het stimuleren van hun ontwikkeling een belangrijk doel in ons programma. Contact maken is een belangrijk doel bij Daniel en Loyda, omdat ze in hun eigen wereld leven. Niet door autisme, maar omdat de wereld jarenlang niet interessant en liefdevol naar hen toe was…
Son-rise
De manier waarop we contact maken is geïnspireerd door de Son-rise methode van het Option Institute in de VS, wat in Nederland ook wel bekend staat onder de naam “contactgericht spelen”. Die methode is ontwikkeld in de 60er jaren door een echtpaar met een zoon met autisme. Ze waren niet onder de indruk van de methoden die toen populair waren, waar dwang en het kind aanpassen aan de normen van de volwassenen de boventoon voerden. Al zoekende en proberende ontwikkelden ze hun eigen methode, geënt op respect, volgen van het kind en liefdevolle aandacht.
In 2000 ben ik die methode tegen gekomen toen ik voelde dat ik met mijn ontwikkelingsaanpak van Jonathan teveel eiste en onvoldoende aan wist te sluiten bij wat hij nodig had. Maar ik wist niet goed, wat en hoe. Ik kreeg een boek in handen dat sprak over de Son-rise methode, waarin verteld wordt welke weg het genoemde echtpaar ging met hun zoon. En dat ze daarna een instituut hadden opgericht om andere ouders te helpen. Ik voelde dat ik daar heen wilde om meer over deze methode te leren. En aldus geschiedde. Naderhand ben ik er twee keer terug geweest. Eén keer met Jonathan en een andere keer om een vervolg te krijgen op de begincursus.
Met Jonathan heb ik van 2001 tot voor we naar Nicaragua terug gingen met deze methode gewerkt, steeds mensen opleidend die deel uitmaakten van mijn thuisteam om zo intensief met Jonathan te kunnen werken. De vooruitgang in Jonathan in de loop der tijd was aanzienlijk: van geen oogcontact naar goed oogcontact op bepaalde momenten, een woordenschat van rond de 500 woorden (toentertijd Nederlands) en meer concentratie en interactie.
In Nederland heb ik daarvoor au pairs in kunnen schakelen die graag naar Nederland kwamen om een buitenlandse ervaring op te doen. En mijn winst was dat ze verantwoordelijk waren, onder mijn begeleiding, voor de stimulering van Jonathan terwijl ik aan het werk was.
Onze aangepaste versie
Ook al kunnen we in het gemeenschapshuis niet alle principes van het Son-rise programma door voeren zoals idealiter gewenst, onze stimulering is wel gebaseerd op hun principes. Niet alleen door de liefdevolle en respecterende houding die we naar onze huisbewoners hebben, maar ook omdat we in blokken van een half uur in de ochtend en in de middag contact met Loyda en Daniel maken. Want als wij geen contact met hen maken, dan zoeken zij geen contact met ons. En blijven we leven in twee gescheiden werelden.
Dat onze aanpak resultaten heeft heb ik in eerdere blogs laten weten. Loyda geeft ons nu af en toe oogcontact. Daniel is meer expressief en kan ons soms een onhandige aai geven. Loyda uit zich nu soms door geluid te maken wat op neuriën lijkt. Wij kunnen daar dan op terug neuriën en zo een neuriën dialoog hebben! Want noch de één noch de ander uit zich verbaal. Loyda geeft nu zelf aan wanneer ze naar de wc moet. En Daniel doet dat momenteel 80% van de keren. Wat scheelt ons dat veel vloeren-schoonmaak werk! (ook al zijn het plavuizen…)
Werk intensief
Deze werkmethode is intensief (zie foto). Daarnaast zijn Jonathan en Miguel er ook nog aan wie we aandacht moeten besteden. Dus dat we in het gunstigste geval drie begeleidsters hebben op een dag lijkt heel wat, maar is in de praktijk zeker nodig als we echt vooruit willen komen. Los van het feit dat wisselend, iemand vaak afwezig is door de wekelijkse vrije dag, of dat er iemand vakantie opneemt, of dat iemand door ziekte uit kan vallen.
Hoe ver moet je gaan in de stimulering, waar leg je de grens, hoeveel wil je investeren? Ethische vragen. Duidelijk is dat er meer mogelijk is dan men vaak denkt. Dat de grens ligt in de ontwikkeling, waar je die zelf trekt (de professie die uitkomt, omdat je er zelf in gelooft). En waar je je perspectief verbreedt, de werkelijkheid beantwoord aan die bredere visie.
We gaan ervoor
‘Help me te zijn wie ik (in wezen) ben’ de slogan die achter op de shirtjes staat die we hebben als uniform in het werk. Daar gaan we voor! Samen met alle mensen die ons werk ondersteunen. Want alleen samen kunnen we het verschil maken!
