Maria Helena en Manuel komen van heel ver. Van een dag reisafstand van Juigalpa. Ze komen uit de binnenlanden van Rio San Juan, waar vrijwel geen auto’s komen en het paard het vervoersmiddel bij uitstek is. Ze woonden in de groene binnenlanden, zonder water uit de kraan en beperkt gebruik van elektriciteit. Sinds december wonen ze bij ons.
Desalniettemin hebben ze zich goed weten aan te passen aan het leven in het gemeenschapshuis. Wel heeft Manuel af en toe last van het verkeerslawaai in onze straat. En wordt hij soms ook ’s nachts wakker óf van een bus die bij ons in de straat vroeg uit de stalling wordt gehaald óf de soms zeer lawaaiig honden die op het lege terrein naast ons waken. Gelukkig went hij geleidelijk aan al die stadsgeluiden om hem heen en helpen ’s nachts de oordopjes die ik uit Nederland heb meegenomen (hier niet te krijgen).
Wat ze het meest missen is het contact met hun vader (hun moeder is overleden). Ogenschijnlijk hadden ze een goed contact met hem. Sinds ze bij ons wonen is die echter slechts 1x bij hun op bezoek gekomen. Het telefoneren is niet eenvoudig door de lange afstand, waardoor het signaal niet altijd duidelijk doorkomt. Maar dat er geheel geen belcontact is geweest in de laatste maanden, is moeilijk te begrijpen.
Familiebezoek
Gelukkig woont er een tante op 1 uur afstand van Juigalpa, die contact met haar nicht en neef onderhoudt. Ze belt af en toe. En op de verjaardagen van Manuel en Maria Helena kwam ze op bezoek. Natuurlijk stimuleer ik dat contact zoveel mogelijk, zodat het tweetal voelt dat ze familie hebben. Wat het makkelijker maakt te accepteren dat ze geen contact met hun vader hebben.
In het kader daarvan leek het mij een goed idee om ook eens met Manuel en Maria Helena de tante thuis te bezoeken. Dus planden we een reis naar Santo Tomas. Eerst met een collectieve taxi naar het busstation van Juigalpa, daar moesten we op de bus wachten. En met die bus een uur onderweg, om vervolgens uit te stappen in Santo Tomas, waar de tante bij de afgesproken halte op ons stond te wachten.
Werken aan bewustwording
Op reis gaan met twee mensen met visuele en intellectuele beperkingen is aandachttrekkend. Te meer nog omdat ik ‘buitenlandse’ ben. Mensen voelen al gauw medelijden.
Omdat Maria Helena slecht ziet, loopt ze langzaam. Ook een bus in- en uitkomen is een hele opgave. Omdat zichtbaar is dat ze beperkingen heeft, is er al snel goodwill om haar te helpen. Gelukkig kan ze accepteren dat vreemden haar ondersteunen en werkt ze mee.
In de bus hangen bij de eerste zitplaatsen op het raam aanwijzingen dat die stoelen voor ‘bejaarden, zwangere vrouwen en mensen met een beperking’ zijn. Maar veel wordt daar niet naar gekeken. Dus het vragen naar die stoelen voor Maria Helena en Manuel is werken aan bewustwording. Een ervaring die ik ook heb als ik reis met Jonathan. Soms werken mensen heel goed mee. Soms niet. Maar met enig aanhouden en wijzen op de noodzaak gaat men veelal toch overstag.
Bezoek
Manuel en Maria Helena genoten zienderogen van het bezoek. En ze werden door de tante ook vorstelijk onthaald. Het was een gezellig samenzijn van een uur of vier met onder andere een heerlijk middagmaal. Ik vroeg tante naar familiefoto’s. Veel had ze er niet, maar het was een mooie aanleiding om een beetje over de familie te praten, wat Manuel en Maria Helena fijn vonden. Ook leerden we de buurvrouw kennen, die Maria Helena en Manuel wilde leren kennen. Die liet ons haar huis zien en stopte me wat geld toe om te helpen met de buskosten, plus een tas vol avocado’s van eigen oogst. Naast veel lovende woorden over ons werk en toezegging van gebeden. Super lief!
Tante zette ons omstreeks 4 uur weer bij de bus af, omdat ik aan had gegeven dat het tijd werd huiswaarts te keren. Ik hoefde niet te vragen aan Maria Helena en Manuel of dit bezoek voor herhaling vatbaar was. De vraag is meer: wanneer gaan we weer naar tante Anita!?